De Benelux op Lijn 12
In 1957 werd Lijn 12, de verbinding Antwerpen-Roosendaal geëlektrificeerd. Naast de bestaande TEE-dieseltreinen besloten de NS en de NMBS om nieuw, elektrisch materieel in te zetten tussen Antwerpen en Amsterdam.
In Nederland werden 12 tweedelige treinstellen Mat ’54 gebouwd, maar met een andere schakeling van de tractiemotoren zodat op beide spoornetten op volledig vermogen kan gereden worden. Acht treinstellen werden eigendom van de NS (1201-1208), de zogenaamde Mat ’57. De overige vier treinstellen zijn eigendom van de NMBS en werden genummerd van 220.901 tot 220.904. Deze werden ook behouden na de hernummering van 1970.
Een hondekop te Antwerpen-Centraal. 13/08/1975.
De zogenaamde "Hondenkoppen" werden aangepast voor de bovenleidingspanning in beide landen. Namelijk 1500V gelijkspanning in Nederland en 3000V gelijkspanning in België Tussen Essen en Roosendaal werd een spanningsluis in de bovenleiding gemaakt. Vanaf hier schakelt de machinist de spanning om.
De dienstregeling ging in op 29 september 1957 tussen Antwerpen en Amsterdam. Kort daarna werd de verbinding verlengd tot Brussel. De reistijd werd korter tussen beide steden, waardoor de populariteit van de verbinding sterk toenam.
In de jaren '70 was de populariteit van deze verbinding zo groot, dat de capaciteit onvoldoende was. De voorkeur werd gegeven aan getrokken treinen. Hierbij ging echter te veel tijd verloren door het omrijden van de locomotief in Amsterdam, Antwerpen en Brussel. Daarom koos men voor duw- en trektreinen. Nederland leverde de tweede klas rijtuigen van het type plan W, en de stuurstandrijtuigen. Er werden acht WRD-rijtuigen (Wagon Restaurant en Dienstafdeling) welke tot het plan D behoorden omgebouwd tot stuurstandrijtuigen. Dit gebeurde in de hoofdwerkplaats te Tilburg.
De NMBS leverde de eerste klas rijtuigen van het type I4 en de locomotieven . Deze locomotieven moesten geschikt zijn op bij beide spanningssystemen het volle vermogen te leveren. Bovendien moesten deze locomotieven uitgerust worden met ATB (Automatische Trein Beïnvloeding ). Acht locomotieven van de reeks 25 (2515 tot 2522) werden omgebouwd en hernummerd tot de reeks 25.5, met de nummers 2551 tot 2558. Tenslotte werden ze nog herschilderd in het donkerblauw , met later een gele zichtbaarheidstreep. Zo werd een duidelijk onderscheid gemaakt met de reeks 25.
De Benelux verkreeg in 1974 de volgende samenstelling:
Achter de locomotief drie tweede klas rijtuigen plan W, een eerste-tweede klas en een eerste klas rijtuig van het type I4 en het stuurstandrijtuig.
Om het uitnemen van de rijtuigen voor onderhoudswerkzaamheden te vergemakkelijken werd in 1977 de trein ingedeeld in een Belgisch deel (links op onderstaande foto) en een Nederlands deel (rechts op onderstaande foto).
De Beneluxtrein richting Antwerpen met de NS-stuurstandrijtuig op kop.
.jpg)
Soms werd een Eurofima bagagerijtuig aan de trein toegevoegd. De Beneluxtrein 2556 met NMBS-lok 2555 op sleep. Waarschijnlijk was er een stuurstandrijtuig stuk, om geen tijd te verliezen werd het stuurstandrijtuig vervangen door NMBS-lok 2555.
De hoge bezettingsgraad en de ouderdom van het materieel eiste zijn tol. Daarom werd besloten om alle materiaal te vervangen door nieuwe duw- en trekstellen. In november 1985 werd de eerste locomotief van de Reeks 11 aan de NMBS geleverd. Om verwarring met de reeks 1100 van de NS te voorkomen werden deze genummerd van 1181 tot 1192.
Beneluxtrein 1184 richting Amsterdam te Antwerpen-Oost. Deze foto werd genomen op 15 september 1990.
De NS leverde 11 stuurstandrijtuigen en 48 rijtuigen van het type ICR. Met dit materiaal werden 7 stellen van 6 rijtuigen gevormd. De overige rijtuigen zijn nodig voor reserve en onderhoud. De rijtuigen en de locomotief werden in het geel geschilderd met een rode band. Zo was zowel de Belgische als de Nederlandse huisstijl aanwezig. De maximumsnelheid bedraagt 140 km/h. Op 2 oktober 1986 kwam het eerste stel in dienst. Vervolgens werden de andere stellen geleidelijk in dienst genomen. Op 4 april 1987 werden de laatste, oude duw- en trek stellen buiten dienst gesteld.
Beneluxtrein 1188 richting Antwerpen. De foto werd genomen te Luchtbal op 11 oktober 2006.
Een beneluxtrein richting Antwerpen met het ICR-stuurstandrijtuig op kop. De stam is volledig samengesteld uit ICR-rijtuigen. De foto werd gemaakt te Kalmthout.
Rond 1994 werden een aantal rijtuigen gemoderniseerd, de ICRm- rijtuigen. De oorspronkelijke stoelen werden verwijderd en vervangen door nieuwe. In de rijtuigen werd eveneens airconditioning voorzien. Deze rijtuigen kregen dan een blauwe band.
Beneluxtrein 1187 richting Antwerpen. Achter de locomotief een ICR-rijtuig in de blauwe NS-livrei. De foto werd gemaakt te Kalmthout.
In 2007 werden alle Beneluxrijtuigen , met uitzondering van de stuurstanden, geschilderd in de NS Hispeed-kleurstelling.
HLE 1185 rijdt met een Beneluxstam in de nieuwe kleurstelling richting Antwerpen. Ekeren,13/10/2007 .
De laatste tijd hebben de stuurstandrijtuigen regelmatig problemen wanneer zij op kop rijden. Men lost dit dan op door de locomotief voor het stuurstandrijtuig te koppelen. Deze foto werd te Kijkuit genomen op 17 maart 2008.
Zowel de NMBS reeks 11, Als de stuurstandrijtuigen zijn op de draad versleten. Sinds augustus 2008 werden deze geleidelijk vervangen door de Traxx.
Op 30 juli reed de Traxx E186 119 met een stam Beneluxrijtuigen een testrit tussen Brussel en Amsterdam. Bovenstaande foto werd genomen te Kalmthout.
Begin september werden de Traxx'en ingeschakeld in de Beneluxdienst. Bijna elke dienst die gereden werd door een Traxx werd er aan de andere kant van de stam rijtuigen ook een tweede locomotief meegesleept, om het rondrijden van de locomotief in de eindstations te vermijden. Eind oktober 2008 werden de Traxx'en in de rode HSA-kleurstelling geschilderd.
De Beneluxtrein op het tegenspoor richting Antwerpen, getrokken door Traxx E186 121. De E186 118 werd achteraan de trein met een sluitlicht op sleep genomen. De Beneluxtrein reed op het tegenspoor omdat de locomotief 1187 in panne was gevallen. De foto werd genomen te Wildert op 02 december 2008.
Bij de nieuwe dienstregeling op 14 december 2008, werd nog maar één IC-dienst verzorgd door de Traxx'en. De overige zeven werden terug door locomotieven van de reeks 11 uitgevoerd. Deze beslissing werd genomen door de High Speed Alliance (HSA), wegens te veel technische problemen bij de Traxx-locomotieven.
De IC-stuurstandrijtuigen werden opnieuw gereviseerd en één ervan wordt in de HSA-kleurstelling gestoken. Op 7 februari reed locomotief 1183 met het gereviseerde stuurstandrijtuig richting Amsterdam.
Begin april 2009 rijden de Traxxen slechts twee IC-diensten.
Midden juli 2009, wordt de tijd enkele jaren teruggedraaid. In enkele rijtuigenstammen doken opnieuw enkele klassieke ICR-rijtuigen op.
Beneluxtrein 1184, met het stuurstandrijtuig richting Amsterdam. De blauwe rijtuigen zijn klassieke ICR-rijtuigen van de NS. Kijkuit, 31/08/2009.
Bij de opening, op 07 september 2009, van de hogesnelheidslijn tussen Rotterdam en Amsterdam, pendelt Fyra tussen beide steden. Het materieel dat men hierbij gebruikt bestaat uit een 'beneluxstam' ingesloten tussen twee rode-Traxxen van HSA. Hierdoor kwam een tekort aan materieel. Om dit tekort op te vangen werden enkele Traxx-locomotieven van de reeks 28, en twee stammen met I6 en I10-rijtuigen van de NMBS ter beschikking gesteld.
Een andere oorzaak aan het tekort van het materiaal, is de buitendienststelling van de stuurstandrijtuigen.Deze werden op één rijtuig na verschroot.
HLE 2803 rijdt voor een eerste keer de beneluxtrein naar Brussel bestaande uit I6 en I10-rijtuigen. Kijkuit, 02/09/2009.
HLE 1182 met de beneluxtrein naar Brussel met I6 en I10-rijtuigen. Kijkuit, 07/09/2009.
Vanaf 07 september werd eveneens de reeks 11 in de beneluxdienst vervangen door Traxxen van de reeks 28. De reeks 11 zal nog twee diensten verzekeren, tot zij in november , uit de beneluxdienst geschrapt worden. Vanaf 07 september, verzorgen ze enkele binnenlandse piekuurdiensten.
HLE 2842 met de beneluxtrein richting Amsterdam. Heide, 03/10/2009.
Vanaf november 2009, worden alle beneluxdiensten verzorgt door de Traxx-en van de reeks 28. Sporadisch wordt de dienst door een locomotief van de reeks 11 gereden, zoals op 21 februari 2010. Dit om hun homologatie voor Nederland niet te verliezen.
Door materieel tekort werd sinds april 2011 een stam ÖBB-rijtuigen ingezet. Deze rijtuigen zijn vergelijkbaar met de I6-rijtuigen van de NMBS. Begin 2012 wordt een tweede stam rijtuigen gehuurd.
HLE 2839 met een stam ÖBB-rijtuigen richting Amsterdam. Kijkuit, 13/04/2011.
De ÖBB-logo's werden in juli 2011 vervangen door NS-exemplaren. In juni 2012 werd de logo's van de tweede stam rijtuigen vervangen.
HLE 2825 met de ÖBB-rijtuigen richting Antwerpen. De ÖBB-logo's werden vervangen door exemplaren van de NS. Kapellen, 13/09/2011.
Ter gelegenheid van de Olympische Spelen in Londen werd éÉn stam ICR-rijtuigen een speciale livrei. Op 2 maart 2012 reed HLE 2836 voor het eerst met de olympische beneluxtrein richting Amsterdam. De volgende foto werd genomen te Kijkuit. Meer foto's van deze rit vindt u hier.
Om voldoende capaciteit te bieden tijdens de olympische spelen werden twee beneluxstammen tijdelijk versterkt tot tien rijtuigen.
HLE 2811 met een lange beneluxtrein. Kalmthout, 10/08/2012.
Na 55 jaar dienst viel op 08 december 2012 definitief het doek over de beneluxtrein. Vanaf 9 december neemt Fyra deze dienst over via de hogesnelheidslijn (HSL-4 /HSl-Zuid).
Bij wijze van afscheid reed een locomotief van de reeks 11 (HLE 1182) voor de laatste maal tussen Brussel en Amsterdam.
Op zondag 09 december 2012 werden de achtergebleven beneluxstammen terug naar Waterschraafmeer in Nederland gebracht. De locomotieven HLE 2840, 2825, 2834 en 2801 werden naar terug naar Antwerpen-Noord overgebracht.
HLE 2836 brengt twee beneluxstammen, in totaal 14 rijtuigen, naar Waterschraafmeer. Kalmthout, 09/12/2012.
HLE 2840 brengt de locomotieven HLE 2825, 2834 en 2801 terug naar Antwerpen-Noord. Kalmthout, 09/12/2012.